Współczesny świat w ogromnym stopniu polega na tworzywach sztucznych, których produkcja w ciągu ostatnich 65 lat wzrosła z 2 milionów ton rocznie do ponad 348 milionów ton. Niestety, ogromna liczba plastikowych odpadów przedostaje się do ekosystemów morskich, stanowiąc śmiertelne niebezpieczeństwo dla ryb i innych organizmów wodnych. Szczególnym problemem jest mikroplastik – drobne cząstki o wielkości poniżej 5 mm, które zaliczane są do jednych z najbardziej szkodliwych zanieczyszczeń w morzach i oceanach.
Mikroplastik trafia do wód nie tylko w wyniku rozpadu większych elementów plastikowych, ale także jako składnik wielu produktów codziennego użytku, takich jak kosmetyki, środki czyszczące czy detergenty. Wraz ze ściekami cząstki te przedostają się do oczyszczalni, które nie są w stanie w pełni ich odfiltrować. W konsekwencji mikroplastik przenika do rzek, a następnie do mórz i oceanów, stając się nieodwracalnym problemem środowiskowym.
Badania wykazują, że obecność mikroplastiku w wodzie prowadzi do poważnych zaburzeń w funkcjonowaniu organizmów w niej żyjących. Skorupiaki i mniejsze gatunki ryb często mylą drobinki plastiku z pokarmem, takim jak plankton. Z kolei większe drapieżniki, takie jak tuńczyk czy łosoś, kumulują w swoich organizmach plastik spożyty przez swoje ofiary. Ryby denne, np. dorsz czy flądra, pochłaniają mikroplastik wraz z osadami dennymi. Substancje te gromadzą się w tkance tłuszczowej, zaburzając pracę układu hormonalnego i odpornościowego, a także przedostając się do łańcucha pokarmowego, w tym do organizmów ludzi.
Czy oznacza to, że powinniśmy całkowicie zrezygnować z jedzenia ryb? Badania podkreślają, że ryby są zbyt cennym źródłem składników odżywczych, by je wykluczać z diety. Warto jednak wybierać mniejsze gatunki, np. szprotki zamiast tuńczyka, oraz zwracać uwagę na pochodzenie ryb – najlepiej sięgać po te ze zrównoważonych, certyfikowanych połowów.
Choć trudno wyobrazić sobie życie całkowicie bez plastiku, każdy z nas może ograniczyć jego negatywny wpływ na środowisko. Wystarczy zmienić codzienne nawyki – rezygnować z jednorazowych opakowań, wybierać produkty wielokrotnego użytku i odpowiedzialnie gospodarować odpadami. Świadome decyzje konsumentów mają realny wpływ na przyszłość naszej planety.
