Ekonomia społeczna na stałe zagościła w Polsce. Wspierana środkami unijnymi dystrybuowanymi poprzez Programy Regionalne (FEP 2021-2027), a następnie przez sieć Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej (OWES), rozwija się i wzmacnia, tworząc kolejne Przedsiębiorstwa Społeczne.
Aby system ekonomii społecznej mógł dobrze i sprawnie funkcjonować, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej (ROPS) Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego objął rolę koordynatora działań na rzecz ekonomii społecznej. Wspiera on na co dzień OWES-y w realizacji projektów, prowadzi sekretariat Regionalnego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej (RKRES), prowadzi bazę Podmiotów Ekonomii Społecznej oraz Przedsiębiorstw Społecznych. Opracował on również główny dokument kierunkujący nasze województwo w rozwoju ekonomii społecznej- „Regionalny Program Rozwoju Ekonomii Społecznej. Pomorska Ekonomia społeczna 2030”.
W systemie ekonomii społecznej oprócz OWES-ów i ROPS-u ważną rolę pełni Regionalny Komitet Rozwoju Ekonomii Społecznej (RKRES), który jest ciałem konsultacyjno-doradczo-opiniującym przy Marszałku Województwa Pomorskiego. Swoje umocowanie RKRES ma w ustawie z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej. Zgodnie z nią każde województwo ma obowiązek powołania takiego ciała. W jego skład wchodzą przedstawiciele marszałka województwa, wojewody, jednostek samorządu terytorialnego, podmiotów ekonomii społecznej, wojewódzkiej rady działalności pożytku publicznego, związków spółdzielczych, instytutów badawczych, uczelni, związków zawodowych oraz organizacji pracodawców. Tak szerokie grono ekspertów, praktyków oraz interesariuszy ma za zadanie wzmacniać i rozwijać sektor ekonomii społecznej w regionie.
RKRES powoływany jest na okres 3 lat — obecnie funkcjonujący w województwie pomorskim RKRES został powołany przez Marszałka Województwa Mieczysława Struka w dniu 25 kwietnia 2023 r., tak więc jego kadencja zakończy się w 2026 roku. Do obecnej kadencji RKRES zostało powołanych 33 członków, którzy pełnią swoje funkcje społecznie.
Do zadań RKRES należy m.in. przedstawianie opinii o opracowanym przez ROPS regionalnym programie rozwoju ekonomii społecznej oraz o projektach różnych uchwał organów samorządu województwa pomorskiego dotyczących funkcjonowania Podmiotów Ekonomii Społecznej (PES), zapoznawanie się z efektami realizacji regionalnego programu rozwoju ekonomii społecznej oraz przedstawianie opinii w tym zakresie.
RKRES może powoływać także grupy robocze, ustalając jednocześnie przedmiot ich działania. Grupy robocze mogą przedstawiać wnioski na posiedzeniach Komitetu.
W ramach obecnie trwającej kadencji, członkowie RKRES m.in.: zapoznali się z głównymi założeniami opracowanego przez ROPS „Regionalnego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej. Pomorska Ekonomia Społeczna 2030”, opiniowali go, zgłaszali do niego uwagi, a następnie w głosowaniu przyjęli dokument; dyskutowali m.in. z przedstawicielem Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego na temat wdrażania ustawy o ekonomii społecznej; zapoznali się z założeniami projektu koordynacyjnego realizowanego przez ROPS; uczestniczyli w warsztatach na temat identyfikacji graficznej pomorskiej ekonomii społecznej; dyskutowali o edukacji na temat ekonomii społecznej oraz o promocji ekonomii społecznej; zapoznali się z projektem „Premia Społeczna” realizowanym przez Fundację Fundusz Współpracy; rozmawiali o konkursie Gryf Gospodarczy organizowanym przez Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego; dyskutowali na temat ewentualnych uwag, które mogłyby zostać zgłoszone w ramach prowadzonych konsultacji dotyczących nowelizacji ustawy o ekonomii społecznej.
Ważną decyzją RKRES było powołanie grupy roboczej ds. usług społecznych, która rozpoczęła swoją pracę od przygotowania pisemnego stanowiska dotyczącego zgłoszenia propozycji zmian związanych ze zlecaniem do realizacji usług społecznych w ramach programów „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” oraz „Opieka wytchnieniowa” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego. Kolejnym tematem, którym ma się zająć, będzie kwestia związana z aktualizacją Regionalnego Planu Rozwoju i Deinstytucjonalizacji Usług Społecznych i Zdrowotnych na lata 2023-2025.
Jak widać członkom RKRES tematów do dyskusji i pracy merytorycznej nie brakuje. Nie jest to kolejne, obowiązkowe, narzucone ustawą „martwe” ciało. Fakt, że rola, jaką przewidział ustawodawca dla Regionalnych Komitetów Rozwoju Ekonomii Społecznej, jest jedynie rolą konsultacyjno–doradczą, jednak działania pomorskiego RKRES wychodzą daleko poza ten zakres.
RKRES jest przestrzenią do współdecydowania o ważnych dla sektora ekonomii społecznej sprawach, wynikających z jego potrzeb, problemów czy wyzwań. Pełni funkcję inicjującą i lobbującą korzystne rozwiązania prawne dla sektora ES, a także monitoruje i upowszechnia we współpracy z ROPS dobre praktyki realizowane przez PES i PS z naszego województwa.
Dlaczego działania pomorskiego RKRES wykraczają poza obowiązkowe ramy narzucone ustawą? Ponieważ ekspertów w nim działających łączy wspólna wizja silnego, niezależnego sektora Ekonomii Społecznej, będącego profesjonalnym partnerem zarówno dla samorządów jak i biznesu.
Wizja ta oraz zaangażowanie wszystkich członków Komitetu, a także otwartość władz województwa na współpracę sprawia, że praca pomorskiego RKRES nie tylko ma sens, ale wywiera realny wpływ na kierunki rozwoju ekonomii społecznej w naszym regionie.
Już niedługo każdy z nas będzie mógł się przekonać czy wspólna wizja, współpraca i zaangażowanie wystarczą, by zbudować trwałe rozwiązania służące społeczeństwu na lata. Czy dany czas obecnej perspektywy finansowej zostanie dobrze wykorzystany, by przekonać społeczeństwo, sektor publiczny i biznes, że ekonomia społeczna to coś więcej niż tymczasowy twór uzależniony od finansowego wsparcia z Unii Europejskiej? Czy uda się udowodnić, że ekonomia społeczna to kierunek, dzięki któremu zorientowanie na człowieka oraz zniwelowanie wykluczenia społecznego będzie wartością niepodważalną, budującą kapitał społeczny naszego kraju i naszego regionu? O tym przekonamy się już wkrótce.
