Pomorski Zespół do spraw Kobiet powstał w 2021 roku, jako odpowiedź na inicjatywę społeczną zgłoszoną jeszcze w 2020 roku. Grupa inicjatywna złożona z kobiet i mężczyzn zwróciła się wówczas z wnioskiem do Marszałka Województwa o powołanie gremium, które zajęłoby się sprawami dotyczącymi równości kobiet i mężczyzn, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji kobiet w obszarze zatrudnienia, wynagradzania i awansu. W rezultacie w połowie 2021 roku powołano Pomorski Zespół do spraw Kobiet, w którego składzie znalazły się między innymi właśnie przedstawicielki grupy inicjatywnej. Zespół po pierwszej 3-letniej kadencji zakończył prace, natomiast jego kontynuatorką stała się powołana w 2024 roku Pomorska Rada do spraw Kobiet. To drugie w Polsce gremium w formule rad kobiet na szczeblu wojewódzkim (pierwsza rada powstała przy Zarządzie Województwa Lubuskiego), bowiem rady powstają zwykle na szczeblu gminnym czy powiatowym. I jest to pierwsza rada w Polsce, która zaprosiła do swojego składu mężczyzn. Aktualnie w Polsce działa blisko 60 rad kobiet. Na Pomorzu mamy ich sześć – oprócz Pomorskiej Rady, istnieją rady kobiet w Słupsku – najstarsza! ponadto w Człuchowie, Starogardzie Gdańskim, Rumi oraz od niedawna w Gdyni.
Pomorska Rada do spraw Kobiet jest organem doradczo-konsultacyjnym i inicjatywnym Zarządu Województwa Pomorskiego, w szczególności w zakresie monitoringu i analizy potrzeb związanych z wyrównywaniem szans zawodowych i ekonomicznych kobiet w regionie oraz podnoszenia świadomości dotyczącej równego traktowania w zakresie pracy, płacy i awansu zawodowego kobiet. Skład osobowy Rady jest określany przez Marszałka Województwa Pomorskiego w drodze Zarządzenia. Obecnie Rada liczy 17 Członkiń oraz Członków, którzy zostali powołani na 3-letnią kadencję. Do zadań Rady należy między innymi opracowywanie informacji o sytuacji w regionie w zakresie równości praw kobiet i mężczyzn oraz w zakresie barier. Ponadto Rada zajmuje się przygotowaniem rekomendacji w zakresie możliwych do stosowania w regionie praktyk i polityk równościowych. Rada współpracuje i prowadzi wymianę dobrych praktyk z innymi ciałami doradczymi i instytucjami prowadzącymi podobną aktywność w Polsce.
W pierwszej kadencji pracami Zespołu kierowała Jolanta Szydłowska – aktualnie także członkini Rady oraz pełnomocniczka Wojewody do spraw równego traktowania. Zespół zajął się przede wszystkim analizą sytuacji i potrzeb kobiet na Pomorzu oraz szerokim mapowaniem dostępnych źródeł danych w tym zakresie. Podjął wiele różnorodnych tematów, w tym m.in. rekomendację podpisania przez samorząd województwa i samorządy lokalne Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym. Zarekomendowano także stworzenie w województwie pomorskim regionalnej bazy danych o zdrowiu Pomorzan i Pomorzanek. Z inicjatywy Zespołu Wojewódzki Urząd Pracy zlecił badania i następnie opracował raport dotyczący sytuacji kobiet na rynku pracy województwa pomorskiego (badania przeprowadzone przez Danae sp. z o.o dla WUP w 2023 r., dostępne tu: https://porp.pl/sytuacja-kobiet-na-rynku-pracy-wojewodztwa-pomorskiego-raport). Często podejmowanym tematem pozostaje kwestia przemocy w różnych jej aspektach – przemocy psychicznej, fizycznej, ekonomicznej. Pochylono się również nad zjawiskiem przemocy w sporcie. Ponadto Zespół zajmował się analizą sytuacji opiekunów rodzinnych i zagadnieniem feminizacji opiekuńczości. Wiele uwagi poświęcono promowaniu działań zmierzających do zwiększenia udziału kobiet na stanowiskach decyzyjnych w biznesie, na uczelniach wyższych, w organizacjach pozarządowych i w innych instytucjach oraz w samorządach, czy w parlamencie. Zespół zajmował się też problemem niealimentacji i jej konsekwencji.
W obecnej kadencji Przewodniczącą Rady została wybrana Małgorzata Wokacz-Zaborowska. Rada podjęła temat sytuacji kobiet na rynku pracy, bezrobocia i bierności zawodowej, wciąż niestety istniejącej luki płacowej oraz dysproporcji w obsadzie stanowisk zarządczych i decyzyjnych w biznesie. Rada przyjęła także stanowisko w sprawie nowelizacji Ustawy o sporcie, wskazując że decyzja Prezydenta RP o odesłaniu ustawy do Trybunału Konstytucyjnego odsuwa w czasie wdrożenie bardzo ważnych i oczekiwanych zmian. Nowe zapisy w ustawie miały bowiem na celu m.in. ograniczenie w polskim sporcie występowania negatywnych zjawisk i praktyk, takich jak dyskryminacja, przemoc czy nierówne traktowanie, jak i też zapewnienie bardziej zrównoważonej reprezentacji płci we władzach polskich związków sportowych, czy poprawę sytuacji zawodniczek w ciąży i po porodzie. W dalszych planach Rada zamierza kontynuować analizę zjawiska przemocy w różnych aspektach życia, współdziałając m.in. z Policją, Strażą Graniczną czy Państwową Inspekcja Pracy. Ponadto Rada planuje poświęcić uwagę tematowi projektowania przestrzeni przyjaznej dla wszystkich, uwzględniającej potrzeby kobiet, a także kontynuacją analizy sytuacji zdrowotnej kobiet w tym dostępności usług medycznych. Innym tematem będą też różne aspekty i konsekwencje wykluczenia komunikacyjnego dla kobiet w naszym województwie.
Rada zachęca kobiety do aktywnego podejmowania oddolnych inicjatyw i tworzenia rad kobiet w gminach, czy powiatach. Przedstawicielki tych rad są w składzie Pomorskiej Rady do spraw Kobiet, stanowią bezcenne źródło wiedzy i kontaktu z kobietami w różnych częściach regionu, z różnych środowisk. Misją Pomorskiej Rady do spraw Kobiet pozostaje przede wszystkim poznanie potrzeb i problemów kobiet, rekomendowanie rozwiązań, sieciowanie kobiet i wzajemne wspieranie. Sytuacja kobiet w województwie pomorskim, jaka rysuje się na podstawie sukcesywnie pozyskiwanych danych, wskazuje, że istnieje wiele obszarów, gdzie potrzebne są działania, wiele spośród nich bardzo pilnych – zwłaszcza w obszarach związanych z przemocą, dyskryminacją i łamaniem praw człowieka. Pomorska Rada do spraw Kobiet zachęca do szerokiej współpracy na rzecz wyrównywania szans i poprawy sytuacji kobiet. Z Radą można skontaktować się mailowo: kobiety@pomorskie.eu
