Stowarzyszenie „Pomorskie w Unii Europejskiej” (SPUE) powstało w 2004 roku, tuż po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Jego założeniem od początku było zapewnienie Pomorzu stałej obecności w Brukseli tak, aby samorządy regionu mogły skutecznie korzystać z nowych możliwości, budować kontakty międzynarodowe i mieć wpływ na polityki europejskie. W tamtym czasie dla wielu gmin i miast dostęp do funduszy unijnych, partnerów zagranicznych i wiedzy o funkcjonowaniu instytucji europejskich był czymś zupełnie nowym. Stowarzyszenie stało się więc pomostem między Pomorzem a Europą. Rolę tę pełni nieprzerwanie do dziś, z Biurem Miejscowym w Gdańsku oraz Biurem Regionalnym Województwa Pomorskiego w Brukseli, rozwijając swoją działalność o współpracę z uczelniami, organizacjami społecznymi i instytucjami otoczenia biznesu.
Magda Jabłońska: Czy dobrze rozumiem, że organizacja powstała na rzecz działań dla przedstawicieli samorządów?
Anna Drążek: Pomorskie samorządy są głównymi odbiorcami działań Stowarzyszenia. To zarówno Samorząd Województwa Pomorskiego, jak i miasta takie jak Gdańsk, Gdynia, Sopot, Chojnice, Kwidzyn czy Rumia, a także gminy jak Szemud, Cedry Wielkie, Luzino i powiaty np. kartuski, kwidzyński, kościerski. Jest ich ponad 30. Oczywiście SPUE nie zrzesza jeszcze wszystkich JST z regionu, ale sukcesywnie dołączają do Stowarzyszenia nowi członkowie. To właśnie samorządy finansują naszą działalność poprzez składki członkowskie, a największą opłaca Samorząd Województwa. Stowarzyszenie zrzesza także członków wspierających, takich jak szkoły wyższe — Uniwersytet Gdański, Politechnika Gdańska, Gdański Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Morski w Gdyni oraz inne podmioty działające na rzecz rozwoju naszego regionu, między innymi: Fundacja RC, Europejskie Centrum Solidarności, Regionalna Izba Gospodarcza Pomorza, Pracodawcy Pomorza, Agencja Rozwoju Pomorza, Rumia Invest Park, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska w Gdańsku.
Stowarzyszenie “Pomorskie w Unii Europejskiej” jest unikalną formą partnerstwa samorządów, powołaną do reprezentowania Pomorza w Brukseli. Partnerstwu przewodzi Mieczysław Struk — Marszałek Województwa Pomorskiego. Co dwa lata władze miasta Bruksela potwierdzają oficjalnie, że Biuro Regionalne Województwa Pomorskiego w Brukseli, założone w ramach Stowarzyszenia, jest uznaną reprezentacją regionu przy instytucjach Unii Europejskiej.
Czy inne regiony i kraje też mają swoje przedstawicielstwa w Brukseli?
Tak, zdecydowana większość regionów europejskich utrzymuje swoje biura w Brukseli. Można powiedzieć, że działają one jak „mini-ambasady”- łączą regiony z instytucjami UE, wspierają współpracę i ułatwiają przepływ informacji.
Jak wygląda rola Państwa biura?
Po pierwsze: wspieramy pomorskich członków w ich pracy w Europejskim Komitecie Regionów, czyli Mieczysława Struka — Marszałka Województwa Pomorskiego oraz Aleksandrę Dulkiewicz — Prezydent Miasta Gdańska i Magdalenę Czarzyńską — Jachim, Prezydent Miasta Sopotu. Pełnią oni tam ważne funkcje, a my pomagamy im w kwestiach merytorycznych, organizacyjnych i logistycznych. Po drugie: działamy na rzecz promocji Pomorza i wymiany doświadczeń. Organizujemy wizyty studyjne, także dla organizacji pozarządowych. Umożliwiamy poznanie instytucji europejskich i nawiązanie międzynarodowych kontaktów. Po trzecie: monitorujemy polityki UE, informujemy członków o dostępności funduszy i inicjatywach unijnych oraz staramy się wpływać na decyzje podejmowane na szczeblu europejskim.
Czy tylko duże miasta mogą korzystać z Państwa wsparcia?
Absolutnie nie. Ze wsparcia Biura Regionalnego korzystają wszyscy członkowie Stowarzyszenia — w tym gminy wiejskie i miejskie, mniejsze miasta, powiaty. Przykładowo w tym roku zrealizowaliśmy wizytę studyjną dotyczącą zazielenienia miast z inicjatywy Rumi. Dodatkowo Stowarzyszenie realizuje projekty, których beneficjentami są członkowie. Przykładowo, obecnie prowadzimy projekt z Gdynią dotyczący odpadów wielkogabarytowych oraz drugi – skoncentrowany na zwiększaniu odporności klimatycznej i angażowaniu lokalnych społeczności w ten proces – którego beneficjentem jest Miasto Ustka. Oba projekty współfinansowane są z programu Interreg Region Morza Bałtyckiego. Pokazuje to przekrój działań Stowarzyszenia, skierowanych zarówno dla większych, jak i mniejszych samorządów.
A jak wygląda współpraca z NGO?
Stowarzyszenie wspiera także trzeci sektor. Od piętnastu lat SPUE jest członkiem partnerstwa Nagrody Bursztynowego Mieczyka im. Macieja Płażyńskiego dla najlepszych, najprężniej działających organizacji pozarządowych z województwa pomorskiego. Bierzemy udział w pracach Kapituły Konkursu. SPUE jest fundatorem nagrody specjalnej Konkursu. Uhonorowane NGOsy zapraszane są do Biura Regionalnego w Brukseli na wizyty studyjne specjalnie przygotowywane pod kątem ich działalności. Zależy nam na wspieraniu pomorskich społeczników i niezmiernie doceniamy nawiązane relacje.
Jakie tematy są priorytetowe dla SPUE?
Tematy, na których się koncentrujemy, zależą od bieżących potrzeb członków, dlatego konsultujemy się z nimi regularnie. Obecnie dominują zagadnienia związane z edukacją i adaptacją do zmian klimatu.
Czy pełnicie też funkcję rzeczniczą?
Tak, nie ograniczamy się do roli reprezentacyjnej. Wspieramy przygotowywanie poprawek do opinii w Europejskim Komitecie Regionów, organizujemy wydarzenia prezentujące pomorskie stanowisko wobec działań UE i pomagamy w kontaktach z instytucjami unijnymi. Dzięki temu członkowie mogą realnie wpływać na kształtowanie polityk europejskich. Stowarzyszenie jest również członkiem kilku europejskich sieci współpracy, m.in. UniLion (przedstawicielstwa uniwersytetów), ERRIN (Europejska Sieć Regionów na rzecz Badań i Innowacji) czy AgriRegions (regiony rolnicze), w których działamy aktywnie.
Jak wygląda współpraca z innymi regionami?
Jeśli inne regiony chcą współpracować z Pomorzem, zwracają się do nas, a my przekazujemy te kontakty odpowiednim jednostkom w regionie. I na odwrót — wychodzimy z pomysłami do innych regionów. Najkrótsza droga do współpracy między regionami Europy wiedzie właśnie przez Brukselę.
Jakie są największe wyzwania dla Państwa stowarzyszenia?
Chcielibyśmy dotrzeć z informacją do większej liczby podmiotów, aby skuteczniej wspierać promocję wartości unijnych.
Na koniec chciałabym wspomnieć, iż Stowarzyszenie funduje także specjalną nagrodę w ramach konkursu Bursztynowego Mieczyka
Jesteśmy szczególnie dumni z tego, że co roku fundujemy Nagrodę Specjalną w Konkursie dla najlepszych pomorskich organizacji pozarządowych — wizytę studyjną w Brukseli dla organizacji wyróżniającej się współpracą międzynarodową i promocją wartości unijnych. We wrześniu gościliśmy w Brukseli przedstawicielki Lokalnej Organizacji Turystycznej “Kaszuby Północne”, laureata nagrody w 2024 roku. Podczas wizyty spotkały się z przedstawicielkami Komisji Europejskiej, Europejskiego Komitetu Regionów oraz Europosłanką Magdaleną Adamowicz. Rozmawialiśmy o ich projekcie „Szlak Dworów i Pałaców Północnych Kaszub”, turystyce zrównoważonej, możliwościach współpracy międzynarodowej oraz finansowania działań turystycznych w programach UE. To spotkanie było nie tylko nagrodą, ale także inspiracją – zarówno dla naszych gości, jak i dla nas. Jesteśmy bardzo ciekawi, kto w tym roku zdobędzie nagrodę i z kim się spotkamy się w stolicy Europy w przyszłym roku.
Tego dowiemy się podczas grudniowej Gali. Dziękuję serdecznie za rozmowę i za fantastyczną robotę w Brukseli!
