Praca zespołowa i design thinking w służbie zmiany w regionie
Jak połączyć energię biznesu, wrażliwość organizacji społecznych i wizję samorządu w jedno działanie? Na Pomorzu mamy wyjątkowy przepis na współpracę międzysektorową — oparty na empatii, otwartości i wspólnym projektowaniu rozwiązań. Zamiast rywalizacji — dialog. Zamiast „wiemy lepiej” – pytanie: czego naprawdę potrzebują ludzie?
To podejście nie bierze się z przypadku. To rezultat pracy wielu pomorskich zespołów, takich jak Pomorska Rada Organizacji Pozarządowych, Pomorska Rada Pożytku Publicznego, Forum Inicjowania Rozwoju, Pomorska Sieć COP i wiele innych. To także efekt innowacyjnych, angażujących metod, po które sięgają, m.in. design thinking, czyli projektowania zorientowanego na człowieka i jego potrzeby. W tym procesie liczy się nie tylko pomysł, ale też sposób, w jaki powstaje — w duchu współpracy, eksperymentowania i uczenia się na błędach.
W UP Foundation tą metodą zainicjowaliśmy i zrealizowaliśmy już niejedną innowację międzysektorową, szczególnie w ramach Funduszu Inicjowania Rozwoju. Teraz zaczynamy kolejną przygodę — powołaliśmy Zespół Międzysektorowy, zapraszając do niego osoby reprezentujące biznes, samorząd, organizacje pozarządowe i środowisko akademickie. Naszym celem jest zbudowanie Pomorskiej Sieci Współpracy Międzysektorowej i zaprojektowanie kampanii, która wzmocni wizerunek pomorskich organizacji pozarządowych oraz idei wolontariatu.
Ponieważ wierzę ogromnie, że dzielenie się wiedzą, procentuje, chcę przeprowadzić Cię przez drogę budowania partnerstw międzysektorowych z wykorzystaniem metody design thinking. To ona, kiedyś stanęła na mojej drodze i zmieniła dosłownie wszystko.
Etap 1: Odkrywaj — zanim zaprojektujesz, zrozum
Nie zaczynaj od pomysłu. Zacznij od ludzi.
Zanim zaprojektujesz jakiekolwiek rozwiązanie, spędź czas z osobami, dla których tworzysz. Rozmawiaj z nimi, obserwuj ich codzienność, pytaj o potrzeby i bariery. Dowiedz się, dlaczego dotychczasowe rozwiązania nie działały i co naprawdę byłoby dla nich zmianą na lepsze.
To etap pełen pokory. Uczy, że żadne działanie — nawet najbardziej błyskotliwe — nie ma sensu, jeśli nie odpowiada na rzeczywiste potrzeby odbiorców i odbiorczyń.
Nie zakładaj, że wiesz najlepiej. W tym etapie kluczowe są pokora i ciekawość — nawet (a może szczególnie) wtedy, gdy masz już doświadczenie w danej dziedzinie.
Zbieraj dane, słuchaj historii, odkrywaj kontekst społeczny i organizacyjny.
Zadaj sobie kilka prostych, ale fundamentalnych pytań:
- komu ma służyć to, co tworzysz?
- po co chcesz to zrobić?
- jaką sytuację chcesz zmienić?
Im lepiej zrozumiesz odbiorców i odbiorczynie, tym trafniejsze i bardziej użyteczne będzie Twoje rozwiązanie. Pamiętaj — projektowanie bez rozmowy z ludźmi, dla których tworzysz, to jak szycie ubrania bez zdjęcia miary.
Etap 2: Zbuduj partnerstwo, zbuduj zespół — razem znaczy mądrzej
Jednym z fundamentów procesu projektowego, jest praca w interdyscyplinarnym zespole.
Zaproś do współpracy przedstawicielki i przedstawicieli różnych sektorów — biznesu, administracji publicznej, organizacji pozarządowych, uczelni, a także samych odbiorców i odbiorczyń działań.
Tak, współpraca w tak różnorodnym gronie bywa bardziej wymagająca niż samodzielne planowanie. Ale właśnie dzięki temu powstają rozwiązania, które są pełniejsze, bardziej przemyślane i realnie odpowiadają na potrzeby społeczne.
Ustalcie wspólną wizję i wartości, które będą Was łączyć. Upewnijcie się, że każda osoba rozumie, dlaczego bierze udział w tym przedsięwzięciu i co wnosi do zespołu.
Dbajcie o to, by partnerstwa były autentyczne, oparte na zaufaniu i wzajemnym szacunku, a nie jedynie na formalnych porozumieniach. Wiedza ekspercka to nie wszystko — potrzebna jest także otwartość, empatia i chęć uczenia się od innych.
Nie bójcie się różnić. Odmienność perspektyw to największy atut zespołów międzysektorowych.
Uczcie się języka innych, bądźcie otwarci na ich doświadczenia i pomysły. Wspólnie szukajcie rozwiązań — nawet jeśli wymaga to kilku kroków wstecz.
Pamiętaj: jako osoba prowadząca projekt nie musisz mieć wszystkich odpowiedzi. Twoją rolą jest inspirować, łączyć i wzmacniać zespół.
Etap 3: Zaczynaj z wizją końca
Nie pytaj najpierw „co zrobimy”, tylko „po co to robimy”.
Zanim zaplanujesz działania, zdefiniuj wizję zmiany, do której chcesz doprowadzić.
Zastanów się, jak ma wyglądać rzeczywistość po zakończeniu projektu — co się zmieni w życiu ludzi, społeczności czy instytucji.
Myśl w kategoriach efektu, nie zadania.
Jeśli Twoim celem jest np. większa świadomość ekologiczna mieszkanek i mieszkańców, nie zakładaj od razu, że najlepszym sposobem będą warsztaty. Może skuteczniejsza okaże się kampania społeczna, inicjatywa w szkołach lub aplikacja wspierająca codzienne wybory?
Działaj z wizją. Pytaj „dlaczego” i „dokąd chcemy dojść”. Dzięki temu unikniesz działań dla samego działania i skupisz się na tym, co naprawdę ma znaczenie.
Etap 4: Generuj rozwiązania — otwórz się na kreatywność
Kiedy już wiesz, kogo i po co chcesz wspierać, włącz kreatywność.
Nie poprzestawaj na jednym pomyśle — stwórz ich wiele. Im więcej opcji, tym większa szansa, że powstanie coś naprawdę innowacyjnego.
Korzystaj z metod kreatywnych, czerp radość z procesu.
Nie oceniaj zbyt wcześnie — najpierw generuj, potem filtruj.
Zapraszaj do współtworzenia nie tylko ekspertki i ekspertów, ale też przyszłych odbiorców i odbiorczynie.
Niech pomysły rodzą się wspólnie, w atmosferze zaufania i ciekawości.
Etap 5: Testuj — ucz się poprzez działanie
Nie wierz pomysłowi, dopóki go nie sprawdzisz.
Nawet najbardziej obiecująca koncepcja potrzebuje testu w realnym świecie.
Zanim wdrożysz rozwiązanie, stwórz prototyp — prosty, szybki i tani sposób na zweryfikowanie, czy Twój pomysł działa.
To może być makieta, pilot, scenariusz wydarzenia lub nawet komiks pokazujący działanie usługi.
Pokaż go potencjalnym odbiorcom i odbiorczyniom, poproś o szczery feedback i nie bój się krytyki — każda informacja zwrotna to cenny drogowskaz.
Jeśli coś nie działa — popraw to. Ucz się, wyciągaj wnioski i testuj ponownie. Dzięki temu stworzysz rozwiązanie dopasowane do potrzeb, realiów i możliwości.
Dlaczego warto współpracować w zespole międzysektorowym?
Bo żadna organizacja, firma ani instytucja — nawet z najlepszymi ekspertkami i ekspertami — nie rozwiąże złożonych problemów społecznych w pojedynkę.
Współpraca międzysektorowa pozwala łączyć zasoby, wiedzę i doświadczenia.
Buduje zaufanie, rozwija kreatywność i daje przestrzeń do uczenia się od siebie nawzajem.
To także inwestycja w trwałą zmianę — taką, która nie kończy się po zakończeniu projektu, ale zostaje w ludziach, instytucjach i społecznościach.
Twórz z ludźmi, nie dla ludzi
Pomorski przepis na współpracę to nie zestaw narzędzi, ale sposób myślenia.
Otwórz się na różnorodność, rozmawiaj, testuj, poprawiaj, inspiruj.
Nie bój się wracać do początku, jeśli widzisz, że to konieczne.
Najlepsze innowacje rodzą się tam, gdzie spotykają się różne światy — biznes, samorząd, organizacje społeczne i ludzie, których łączy jedno: chęć zmieniania rzeczywistości na lepsze.
Bo prawdziwa współpraca to nie cel — to droga.
Pobierz e-booka. Skorzystaj z gotowych narzędzi
Jeśli chcesz zaprojektować inicjatywę międzysektorową w swojej społeczności, zachęcamy do przeczytania bezpłatnego ebooka:
https://upfoundation.pl/publikacje/e-book/
Dołącz do Pomorskiej Sieci Współpracy Międzysektorowej
Jeśli jesteś osobą zainteresowaną budowaniem współpracy międzysektorowej w swojej lokalnej społeczności — dołącz do nas!
Napisz: kontakt@upfoundation.pl, monika.hinc@upfoundation.pl
